ساختار صوری نقوش طبیعی در سوزن دوزی زنان بلوچ (با تأکید بر نمونه های شهرستان سراوان)

سوزن دوزی از رایج ترین و در عین حال شاخص ترین هنرهای متداول در میان زنان قوم بلوچ است که علی رغم برخورداری از شهرت فراوان در اغلب پژوهش های انجام شده در این عرصه، کمتر به ساختار صوری حاکم بر نقوش آن پرداخته شده است. این تحقیق، که با هدف تبیین و نمایاندن هرچه بهتر هنر سوزن دوزی بلوچ (در شهرستان سراوان استان سیستان و بلوچستان) و جنبه های ارتباطی ساختار نقوش آن با عناصر طبیعت صورت پذیرفته است، با فرض بر اینکه طبیعت در ایجاد ساختار صوری نقوش سوزن دوزی بلوچ نقش مهمی بر عهده دارد، کوشیده است به این پرسش ها پاسخ دهد که آیا بین این نقوش با عناصر طبیعت ارتباطی وجود دارد یا خیر، و اگر چنین است این نگاره ها را با تکیه بر عناصر طبیعت به چند دسته می توان تقسیم کرد. در این تحقیق به شیوۀ توصیفی و تحلیلی ساختار صوری نقوش سوزن دوزی بلوچ در دو گروه نقوش گیاهی و حیوانی بررسی شده است. نتیجۀ این بررسی نشان از آن دارد که زنان سوزن دوز بلوچ در طراحی نقوش طبیعی، ضمن توجه به روابط زیبایی شناختی و محیط پیرامون، نقش کارکردی آن ها را نیز در تناسب با شیوۀ طراحی هندسی مد نظر قرار داده اند.